Praca w chodach bocznych – część I

Kiedy koń zrozumie już ćwiczenie łopatką do wewnątrz, jesteśmy gotowi do rozpoczęcia trawersu. Trawers jest dobrym ćwiczeniem, ponieważ rozluźnia zadnie nogi i stawy biodrowe konia. Jednakże musimy być ostrożni i nie wykonywać tego ćwiczenia pod zbyt dużym kątem, ponieważ istnieje ryzyko, że koń „otworzy” swoje ciało – przykładowo unikając wyginania kręgosłupa będzie prostował się w głowie, szyi i łopatkach. W efekcie ruch będzie odbywał się po czterech liniach, a nie po pożądanych trzech, nie pozwalając na optymalną pracę przekątnych kończyn, którą obserwujemy przy jeździe na dwóch i trzech liniach. Musimy pamiętać, że żaden z zaawansowanych ruchów nie jest wykonywany na czterech liniach. W całej naszej pracy z koniem, od pierwszego momentu gdy go dosiądziemy, chcemy stosować takie ćwiczenia, które zbierają ciało konia i zachęcają przekątne pary kończyn do równomiernego rozwoju. Naszym celem jest przecież utrzymanie lub polepszenie czystości chodów. Ruch przekątnych kończyn jest obecny w galopie i kłusie. W przypadku piaffu i pasażu mamy do czynienia z pochodnymi kłusa – dwutaktowego chodu z ruchem przekątnych par kończyn. W piruetach nadrzędne są jakość galopu, symetria kontaktu oraz zdolność/gotowość do zebrania. Piaff i pasaż są ruchami dwutaktowymi, opierającymi się na silnych i równo rozwiniętych przekątnych parach kończyn, dających wsparcie nie tylko w perfekcyjnym samoniesieniu, ale również pozwalają koniowi głęboko ugiąć wszystkie stawy zadnich kończyn i odepchnąć się od podłoża, pozwalając zachować idealną równowagę. Równa, symetryczna, rytmiczna akcja przekątnych par kończyn w kłusie lub w galopie jest odzwierciedleniem tego jak bardzo koń jest silny, rozluźniony i zrównoważony. Praca na czterech liniach nie pozwala przekątnym parom kończyn na synchroniczną akcję i powstrzymuje wygięcie konia przechodzące przez klatkę piersiową. To rozłącza naturalną akcję przekątnych par kończyn i z tego powodu jej unikam. Z mojego doświadczenia wynika, że praca na czterech liniach wymaga aby koń obrócił i opuścił miednicę w przesadny i nienaturalny sposób (po stronie przeciwnej do kierunku ruchu), aby umożliwić krzyżowanie się zadnich kończyn jedna przed drugą w trakcie ruchu, co jest nienaturalne dla stawów nóg. Dotyczy to także przednich kończyn, które ani przez budowę, ani zakres ruchomości, nie są zdolne aby płynnie krzyżować się jedna przed drugą. Aby wykonać pracę na czterech liniach koń musi wykrzywić swoje ciało co nie służy produktywności rozwoju swobody i ekspresji u konia.Jeżeli jednak wykształcimy u konia poprawny stopień wygięcia i poprawny kąt ustawienia, nogi konia będą miały wystarczająco wiele przestrzeni i nie będziemy blokować łopatek czy zadu. Kiedy prosimy o trawers na trzech liniach, otrzymujemy lepsze połączenie i wygięcie w łuk od potylicy do ogona. Koń może poruszać się płynnie i z łatwością, w naturalnej i wygodnej pozycji, która nie powoduje blokad i napięcia. Koń buduje tym samym siłę i elastyczność potrzebną do ciągów. Rozpoczynamy ćwiczenie od półwolty w narożniku o średnicy od ośmiu- do dziesięciu metrów, powracając do długiej ściany w lekkim trawersie – zaledwie czterema do pięciu kroków, a następnie prosimy konia, aby ponownie szedł wyprostowany. Powtarzamy to zadanie, ponownie prosząc o kilka kroków w trawesie i wyprostowanie. Tak jak w przypadku „łopatką do wewnątrz”, prosimy jedynie o niewielki kąt ustawienia względem ściany, kilka kroków w różnych miejscach i nagradzamy konia. Zawsze zwracamy uwagę na znaczenie dobrego przygotowania konia do wykonywania pracy na dwóch śladach. Ustawiając konia na trzech śladach utrzymujemy go w rozluźnieniu od potylicy do ogona, aby mógł być równo wygięty. Pracujemy w ten sposób przez jakiś czas podobnie jak w „łopatką do wewnątrz”, aby utrwalić trawers.

Utrwalenie „łopatką do wewnątrz” i trawersu sprawia, że ciągi stają się łatwe

Na tym etapie nie powinniśmy ustawiać konia w „łopatką do wewnątrz” czy trawersie pod zbyt dużym kątem względem ściany. Prosząc o niewielki wysiłek, sprawiamy, że ćwiczenia nie są trudne, a koń będzie z chęcią podejmował z nami próby ich wykonania. Z czasem stopniowo zwiększamy kąt, aby osiągnąć synchronizację i koordynację dla wszystkich czterech kończyn. Kiedy koń jest zdolny wykonywać bez trudu te proste ćwiczenia, nie powinniśmy mieć problemu z wprowadzeniem ciągów. Nie bądźmy zachłanni rozpoczynając ciągi i nie prośmy o zbyt duży kąt, ponieważ koń stale musi iść naprzód i uczyć się ruchu naprzód jak również utrzymywać równowagę i rytm. Kąt ustawienia konia względem ściany w ciągu wynosi około 45 stopni, ale musimy zacząć od około połowy tej wartości i stopniowo dochodzić do 45. Jest to ruch, w którym wiele początkujących koni często traci równowagę i rytm. Jeżeli jednak wprowadzimy to ćwiczenie w sposób prosty i zrozumiały, zachowując właściwy kąt, kończyny konia będą miały wystarczająco dużo przestrzeni i koń nie będzie ograniczany w ruchu naprzód. Przy wykonywaniu ciągu koń musi być wygięty w kierunku, w którym się porusza, ale zawsze musimy upewnić się czy nie prosimy o zbyt wiele zgięcia jadąc w którąś ze stron. Musimy utrzymywać wygięcie w bardzo miękki i łatwy sposób. Nigdy nie możemy osiągać go siłą. Kiedy wprowadzamy ciąg, wykonujemy w narożniku półwoltę o średnicy dziesięciu metrów i prosimy konia o powrót ciągiem na ścianę. Zwracamy uwagę na to, aby utrzymać impuls i sprawdzamy czy zadnie nogi nie uciekają na zewnątrz. Utrzymujemy konia w poprawnym wygięciu od potylicy do ogona, nie pozwalając na nadmierne wygięcie w szyi. Upewniamy się także czy nasz ciężar przesuwa się w kierunku ruchu – nie pozwalamy swojemu ciału ześlizgiwać się na zewnętrzną stronę konia.W momencie gdy koń osiągnie pewność siebie i rozluźnienie,  możemy  prosić go o wykonanie  ciągu od linii  środkowej.  Zawsze musimy poruszać się przez kilka metrów na wprost zanim poprosimy konia o ciąg, ponieważ nie chcemy aby koń zgadywał  i  „wpadał”  w element w momencie gdy wyjeżdża na linię środkową.

Budowa konia może wpływać na pracę w chodach bocznych